Resomeren, een milieuvriendelijk alternatief voor cremeren

Resomeren is een proces waarbij een lichaam wordt ontbonden door middel van een combinatie van water, alkalische chemicaliën, hitte en druk. Het resultaat is vergelijkbaar met het natuurlijke ontbindingsproces dat in de bodem plaatsvindt, maar dan versneld tot enkele uren. Deze methode werd oorspronkelijk ontwikkeld voor het verwerken van dierlijke resten in de landbouw, maar wordt nu ook overwogen als alternatief voor menselijke lijkbezorging.

Het resomeerproces

Het resomeerproces vindt plaats in een speciale installatie, vaak aangeduid als een resomator. De procedure verloopt als volgt:

1. Het lichaam wordt in een roestvrijstalen drukvat geplaatst, vergelijkbaar met een grote autoclaaf.
2. Het vat wordt gevuld met water en kaliumhydroxide (KOH), een alkalische oplossing.
3. De temperatuur wordt verhoogd tot ongeveer 150 graden Celsius, maar door de hoge druk blijft het water vloeibaar.
4. Gedurende 3 tot 4 uur vindt een proces van alkalische hydrolyse plaats, waarbij weefsels en organen worden afgebroken tot hun chemische basiscomponenten.
5. Na afloop blijven alleen de botten over, die worden gedroogd en tot poeder vermalen.
6. De nabestaanden ontvangen dit poeder, vergelijkbaar met as na een crematie.

De vloeistof die overblijft na het proces bevat amino-zuren, peptiden en suikers en kan veilig via het riool worden afgevoerd of worden gebruikt als meststof.

Voordelen van resomeren

De toenemende belangstelling voor resomeren komt voort uit verschillende voordelen ten opzichte van traditionele methoden:

Milieuvriendelijker

Resomeren heeft een aanzienlijk lagere ecologische voetafdruk dan cremeren. Het proces verbruikt ongeveer 90% minder energie dan crematie en produceert geen directe uitstoot van schadelijke gassen of fijnstof. Er komen geen kwik- of dioxine-emissies vrij, wat bij crematie wel het geval kan zijn door tandvullingen en andere implantaten.

Grondstoffen besparen

In tegenstelling tot begraven is er geen permanent beslag op land nodig. Bovendien kunnen medische implantaten zoals pacemakers en kunstheupen na het proces eenvoudig worden teruggewonnen en gerecycled of veilig worden afgevoerd.

Zachter proces

Veel mensen beschouwen resomeren als een 'zachtere' methode dan crematie, omdat er geen verbranding aan te pas komt. Het idee van terugkeer naar de natuurlijke elementen via water spreekt sommigen meer aan dan vuur.

Nadelen en controverses

Ondanks de voordelen zijn er ook enkele bezwaren tegen resomeren:

Ethische en religieuze bezwaren

Sommige religieuze groepen hebben bezwaren tegen deze nieuwe technologie, omdat deze niet past binnen traditionele rituelen rond de dood. De vraag of resomeren respectvol omgaat met het menselijk lichaam is voor velen een belangrijk punt van overweging.

Regelgeving en acceptatie

In veel landen is de regelgeving rondom lijkbezorging nog niet aangepast om resomeren te accommoderen. Het duurt vaak jaren voordat nieuwe methoden wettelijk worden erkend en gereguleerd.

Kosten en beschikbaarheid

De apparatuur voor resomeren is kostbaar en nog niet wijd verspreid beschikbaar, wat deze optie vooralsnog duurder en minder toegankelijk maakt dan traditionele methoden.

De stand van zaken wereldwijd

De acceptatie van resomeren verschilt sterk per land:

• In de Verenigde Staten is alkalische hydrolyse al in meer dan twintig staten legaal als vorm van lijkbezorging.
• In Canada is de methode toegestaan in verschillende provincies.
• In Europa loopt de implementatie langzamer. Het Verenigd Koninkrijk heeft in 2022 wettelijke goedkeuring verleend.
• In Nederland is resomeren nog niet legaal, maar er wordt gewerkt aan aanpassing van de Wet op de lijkbezorging om nieuwe technieken zoals resomeren mogelijk te maken.
• In België en Duitsland lopen vergelijkbare discussies, maar is de methode nog niet goedgekeurd.

De toekomst van lijkbezorging

Met een groeiende wereldbevolking en toenemende druk op land en natuurlijke hulpbronnen zoeken samenlevingen naar duurzamere manieren om met de dood om te gaan. Naast resomeren worden ook andere alternatieve methoden onderzocht, zoals compostering van menselijke resten ('humusatie') en cryomatie (vriesdrogen).

De keuze voor een bepaalde vorm van lijkbezorging blijft uiteindelijk zeer persoonlijk, beïnvloed door culturele, religieuze, ethische en praktische overwegingen. Naarmate de maatschappij zich ontwikkelt, zullen waarschijnlijk ook onze praktijken rond de dood blijven evolueren.